Sepsise Bağlı Kayıplar Önlenebilir; Uzmanlardan “Altın Saat” Uyarısı

Dünya genelinde her yıl milyonlarca kişinin hayatını kaybettiği sepsis, halk arasında yeterince tanınmayan ciddi bir sağlık sorunu olmaya devam ediyor. Yoğun Bakım Uzmanı Prof. Dr. Sibel Temür, sepsiste erken müdahalenin hayati önem taşıdığını vurgulayarak, "Altın Saat" kuralına dikkat çekiyor.

Sepsis Hakkında Kritik Veriler

• Küresel Önem: Sepsis, tüm dünyada her 2,8 saniyede bir kişinin ölümüne yol açıyor. Tüm yaşam kayıplarının %20'si sepsis kaynaklı. Özellikle beş yaş altı çocuklarda ölümlerin %40'ını oluşturması, durumun ciddiyetini gözler önüne seriyor.

• Türkiye'deki Durum: Ülkemizde ulusal bir kayıt sistemi olmamasına rağmen, yoğun bakımlardaki veriler küresel ortalamalara yakın sonuçlar gösteriyor. Yoğun bakımda enfeksiyon kaynaklı yaşam kaybı oranı %60'a kadar çıkabiliyor.

• Nedeni: Sepsis, basit bir enfeksiyonun (idrar yolu enfeksiyonu, zatürre gibi) bağışıklık sisteminde aşırı bir reaksiyona yol açmasıyla ortaya çıkıyor. Bu durum, organlara zarar vererek hayati tehlike oluşturabiliyor.

"Altın Saat" Kuralı ve Erken Tanının Önemi

Prof. Dr. Temür, sepsisin çok hızlı ilerlediğini ve her saatlik gecikmenin yaşam kaybı riskini artırdığını belirtiyor. Bu nedenle uluslararası kılavuzlar, şüpheli sepsis durumunda ilk 1 saat içinde antibiyotik tedavisine başlanmasını öneriyor. Gecikilen her saat, yaşam şansını %7.6 oranında düşürüyor. Erken müdahale ile yaşam kaybı riski %60'tan %20'ye kadar indirilebiliyor.

Sepsis Belirtileri ve Risk Grupları

Sepsisi tanımak için şu belirtilere dikkat etmek gerekiyor:

• Yüksek ateş ve titreme

• Hızlı solunum ve kalp atışında hızlanma

• Kan basıncında düşme

• Bilinç bulanıklığı

• İdrar miktarında azalma

Özellikle 60 yaş üzeri kişiler, bir yaş altı bebekler, bağışıklık sistemi zayıf olanlar, diyabet, kronik akciğer veya böbrek hastaları ve kanser tedavisi görenler, sepsis açısından yüksek risk taşıyor.

Antibiyotik Direnci ve Önleme Yolları

Prof. Dr. Temür, sepsis tedavisinde en büyük engellerden birinin antibiyotik direnci olduğunu vurguluyor. Türkiye, antibiyotik direncinin en yüksek olduğu Avrupa ülkelerinden biri. Bu nedenle:

• Gereksiz durumlarda antibiyotik kullanmaktan kaçınılmalı.

• Başlanan antibiyotik, doğru doz ve sürede kullanılmalı.

• Enfeksiyonlardan korunmak için el hijyeni ve aşılar gibi temel önlemler alınmalı.

Sepsis hakkında daha fazla bilgi edinmek ister misiniz?