LGS bitti, şimdi sıra tercihlerde

1 milyondan fazla 8. sınıf öğrencisi, hayallerindeki okula girmek için 15 Haziran Pazar günü tüm Türkiye'de Liselere Geçiş Sistemi (LGS) sınavında ter döktü. 2025 LGS sınav sonuçlarının 11 Temmuz’da açıklanmasının ardından öğrenciler ve velilerin heyecanlı bekleyişi sürüyor. 719 Türkiye birincisinin çıktığı LGS sonrasında iyi bir lisede okuyabilmek için sınava giren öğrenciler, tercihlerini de sözel ve sayısal puanlarına göre yapabilecek. İstanbul Erkek Liseliler Eğitim Vakfı (İELEV) Okulları, öğrencilerin ve velilerin merak ettiği sorulara yönelik bir kılavuz hazırladı. 

Tüm Türkiye'de 15 Haziran günü gerçekleştirilen LGS sonrası öğrencilerin ve velilerin bekleyişi sürüyor. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) LGS sınav sonuçlarını, 11 Temmuz'da "www.meb.gov.tr" adresinden ilan etti. Tercih döneminde İELEV Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Birimi, yıllarca edindiği deneyim, birikim ve uzmanlıkla öğrenci ve velilere doğru strateji, yöntem, tavsiyeleri kapsayan bir yol haritası hazırladı.

Sınav sonrası stres nasıl yönetilmeli? 

     İELEV Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Birimi tarafından hazırlanan kılavuzda, öğrenciler ve veliler için şu bilgileri paylaşıldı:

• LGS sınavı çocuğun hayatında gireceği sınavlardan sadece birisidir. Hedeflere ulaşmak için kullanılacak bir araçtır.
• Sonuç ne olursa olsun çocuğun kendi geleceğini istediği yönde şekillendirebileceği ile ilgili teşvik edin. Bir hedefe ulaşmanın alternatif birçok yolu vardır.
• Duygularını kabul edin ve anlayış gösterin.
• Yargılamadan, sabırla dinleyin.
• Sonuca değil, sürece ve çabaya odaklanın.
• Kıyaslamalardan kaçının.
• Alternatif ve umut veren yolları birlikte keşfedin.
• Koşulsuz sevgi sunun ve hissettirin.
• Çocuğun fikirlerine değer verin, birlikte çözüm arayın.

Sonuçlarda neler göz önünde tutulmalı? 

• LGS sonucunda yer alan yüzdelik dilim öğrencinin sınav sonucunun bir grubun tamamı içinde nerede konumlandığını gösteren bir sıralama ölçüsüdür. Sınavların zorluğuna göre alınacak puanın değeri her sene değişebilir. Bu nedenle tercih sürecinde puan yerine yüzdelik dilimlerin dikkate alınması lise tercihlerinde daha güvenilir veri sağlar. Öğrencinin yüzdelik dilimi ile öğrencinin girmek istediği lisenin geçen seneki yüzdelik dilimi karşılaştırılarak o liseye girme ihtimali değerlendirilebilir. 

• Öğrencinin hangi derslerde daha başarılı veya zayıf olduğu analiz edilmelidir. 11 Temmuz’da açıklanacak sonuçlar dikkate alınarak öğrencinin sonuçları karşılaştırılmalıdır. Öğrencinin yüzdelik dilimi ve bu sene sınava giren öğrenci sayısı dikkate alınarak öğrencinin yaklaşık başarı sırası belirlenmelidir. 

• Türkiye geneli ve il yüzdelik dilimleri tercihler konusunda yol gösterici olacaktır. 

Türkiye Geneli Yüzdelik Dilimi: Öğrencinin Türkiye genelinde sınava giren öğrenciler arasındaki başarı sırasını gösterir. Tercih yaparken okullara son giren öğrencinin yüzdelik dilimleri dikkate alınır. Tercih listesi yaparken yüzdelik dilim en önemli referanstır. “Türkiye geneli yüzdelik dilimin %6 ise, Türkiye’deki öğrencilerin %94’ünden daha başarılısın” anlamına gelir.

İl Geneli Yüzdelik Dilimi: Öğrencinin sadece kendi ilindeki öğrenciler arasında nerede olduğunu gösterir. İl içi özel durumlar için fikir verir. Öğrenci sadece kendi ilindeki okullara başvuracaksa, ekstra bir karşılaştırma aracı olabilir. Tercih için tek başına belirleyici değildir, sadece destekleyici bir bilgidir. İstanbul’da sınava giren bir öğrenci il içinde %3’lük dilimde olabilir ama tüm Türkiye geneline göre %6 olabilir. 

Hedefler değiştiğinde neler yapılmalı?

Sonuçlar beklentilerin altında kaldıysa ve öğrenci hedeflediği okula giremeyecek gibiyse, yeni hedef belirleme süreci hem stratejik hem de psikolojik olarak iyi yönetilmeli. 

• Elinizdeki verileri dikkate alarak gerçekçi bir değerlendirme yapın. Gerçekçi hedef, öğrencinin bulunduğu yüzdelik dilimin altı ve üstü aralığında belirlenmeli.
• Alternatif hedefler belirleyin; Öğrencinin ilgi alanı, öğrenme tarzı, okulun iklimi, uluslararası diploma programları (Alman Abitur, IB, GIB), sosyal imkanları, ulaşım durumu, ailenin maddi imkanları gibi unsurlar da dikkate alınmalı.
• Öğrenci karar sürecine dahil edilmeli. 
• Düşünülen okulların fiziki koşulları, akademik durumu, sosyal etkinlikleri araştırılmalı. Mümkünse okullar gezilmeli, mezunlarıyla konuşulmalı.

Rehber öğretmen sonuçlarda ne kadar etkili olabilir? 

Sonuçlar açıklandıktan sonra, okul yönetimi, okul rehber öğretmenleri veli ve öğrencileri ile iş birliği içindedir. Öğrencinin sınav sonucu, ilgi, istek, yetenek ve ihtiyaçları dikkate alınarak alternatifler gözden geçirilmeli, öğrenci mutlaka sürece dahil edilmelidir. Rehber öğretmen bir “karar verici” değil, karar sürecini sağlıklı şekilde yönetmeniz için bir yol göstericidir.

"LGS sadece bir sınav, hayatın küçük bir parçası"

     İELEV Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Birimi tarafından yapılan açıklamada, "LGS yalnızca bir sınavdır, hayatın çok küçük bir parçasıdır. Öğrenciler sınav süreciyle birlikte, yoğun duygularla dolu bir dönemi de geride bırakmıştır. Tercih sürecinin sakin ve planlı bir şekilde yürütülmesi büyük önem taşır. Sonuç ne olursa olsun, her öğrencinin kendi geleceğini şekillendirme potansiyeline sahip olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle, en doğru adımları atabilmek adına ihtiyaç duyulan bilgileri paylaşmayı amaçlıyoruz" şeklinde ifadelere yer verildi.

Yerleştirme sürecine hangi konuları göz önüne almalıyız? 

LGS tercih işlemleri sonrası yerleştirme sonuçlarının ve boş kontenjanların ilan edilmesi ile boş kontenjanlara ek yerleştirme süreci devreye girer. Bu süreç, yerleşemeyen öğrenciler için ikinci bir şans niteliğindedir ve belirli kurallar dahilinde işler. Boş kontenjanlar için ek yerleştirme süreci, yerleştirmeye esas birinci ve ikinci nakil dönemleriyle yürütülür. Her dönemde, öğrenciler boş kalan kontenjanlara puan üstünlüğü esas alınarak başvuru yapabilir. Nakil tercihleri, normal tercihler gibi e-Okul üzerinden yapılır. Uygun bir okula yerleşemeyen öğrenciler için il/ilçe yerleştirme komisyonları okula yerleştirme işlemi yapar.

LGS tercihleri ne zaman?

Tercih işlemleri, 14-24 Temmuz 2025 tarihleri arasında yapılacak. Yerleştirme sonuçları ve boş kontenjanlar 4 Ağustos 2025'te ilan edilecek.

Nakil süreci

Yerleştirmeye esas 1 ve 2. nakil tercih başvuruları ve sonuçları, 4-14 Ağustos 2025 tarihleri arasında gerçekleştirilecek.