Türk Yükseköğretiminde Bilimsel Doküman Üretimi Hızla Artıyor: Hedef İlk 10!

Türk yükseköğretimi, bilimsel doküman üretiminde dünya sıralamalarındaki yükselişini sürdürüyor. Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Erol Özvar, ulusal hakemli dergilerde yayımlanmış öğretim üyesi başına düşen yayın sayısının son 5 yılda 3 kat arttığını, endeksli dergi ve kitaplarda kurum adresli yayın sayısının ise 2023 yılında 87 binden 89 bine ulaştığını duyurdu.

Özvar, 8 Temmuz 2025 tarihinde yaptığı açıklamada, "Stratejik hedeflerimizden biri Türkiye'yi küresel etkiye sahip bir araştırma ve yenilik merkezi hâline getirmektir" ifadelerini kullandı. Türkiye'nin bilimsel doküman üretme sıralamasında dünyada 17. sırada olduğunu belirten Özvar, öncelikli hedeflerinin ilk 10'a girmek, sonrasında ise ilk 5'i zorlamak olduğunu vurguladı. Akademisyenlere yılda en az bir yayın yapmaları tavsiyesinde bulunarak, tüm Türkiye'de adeta akademik üretim seferberliği şeklinde çalışılması gerektiğinin altını çizdi.

Ulusal Hakemli Dergilerde Yayın Patlaması

Yükseköğretim Kurulunca hazırlanan 2024 Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu'na göre, 2023 yılında 201 üniversitenin ulusal hakemli dergilerde en az bir yayını bulunuyor. Üniversitelerin ulusal hakemli dergilerdeki yayın sayısı toplamı 37 bin 386 olarak gerçekleşti. En dikkat çekici veri ise, ulusal hakemli dergilerde yayımlanmış öğretim üyesi başına düşen yayın sayısının ortalamasının 2018'de 0,12 iken 2023 yılında neredeyse 3 kat artarak 0,35'e yükselmesi oldu.

Ulusal hakemli dergilerde yayımlanmış öğretim üyesi başına düşen yayın sayısının en yüksek olduğu üniversiteler arasında ise Tarsus Üniversitesi (0,94), Kahramanmaraş İstiklal Üniversitesi (0,77) ve Bitlis Eren Üniversitesi (0,72) ilk üç sırayı aldı.

Endeksli Dergi ve Kitaplarda Yayın Sayısı 89 Bini Aştı

Rapora göre, SCI, SCI-Expanted, SSCI ve AHCI endeksli dergi ve kitaplarda kurum adresli yayın sayısı 2022 yılında 87 bin 355 iken, 2023 yılında bu sayı 89 bin 334'e yükseldi. 196 üniversitenin endeksli dergi ve kitaplarda kurum adresli en az bir yayını bulunurken, öğretim üyesi başına düşen kurum adresli yayın sayısı 1 ve üzerinde olan üniversite sayısı ise 51 oldu.

Endeksli dergi ve kitaplarda yayımlanmış öğretim üyesi başına düşen yayın sayısının en yüksek olduğu üniversiteler arasında Koç Üniversitesi (2,73), İstinye Üniversitesi (2,58) ve Sabancı Üniversitesi (2,36) ilk üçte yer aldı.

Üniversite-Sektör İş Birliğiyle Ortak Yayınlarda Artış

Raporda öne çıkan bir diğer önemli nokta ise üniversite-sektör iş birliğindeki artışın ortak yayın sayısına yansıması oldu. 2023 yılında 188 üniversite, endeksli dergi ve kitaplarda ulusal iş birliği ile kurum adresli en az bir yayın yaptı. Üniversite-sektör iş birliği ile yapılan yayın oranı yüzde 1 ve üzeri olan üniversite sayısı 128 olarak gerçekleşti ve yayın sayısı toplamı 995'e ulaştı. Bu oran, 2021'de 1,07 ve 2022'de 1,19 iken, 2023'te 1,21'e yükseldi.

Üniversite-sektör iş birliği ile yapılan yayın sayısının toplam yayın sayısına oranının en yüksek olduğu üniversiteler arasında İstanbul Gedik Üniversitesi (6,48), Koç Üniversitesi (4) ve Ostim Teknik Üniversitesi (3,82) dikkat çekti.

Endeksli Yayınların Toplam Atıf Sayısı 3.3 Milyonu Geçti

2019-2023 döneminde 198 üniversitenin endeksli dergilerde kurum adresli yayımlanmış en az bir atıf almış yayını bulunuyor. Bu üniversitelerin atıf alan yayın ortalaması yüzde 71 olarak gerçekleşti. Endeksli yayınların toplam atıf alma sayısı ise 3 milyon 282 bin 90 oldu.

Endeksli yayınların atıf alma oranı en yüksek olduğu üniversiteler arasında Piri Reis Üniversitesi (87,1), Çankaya Üniversitesi (86,1) ve Alanya Üniversitesi (84,2) ilk sıralarda yer aldı.

Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu-2024 Nedir?

Yükseköğretim Kurulu tarafından 2019 yılından bu yana yürütülen “Üniversite İzleme ve Değerlendirme” çalışmaları kapsamında, üniversitelerin gelişimini izlemek ve değerlendirmek amacıyla her yıl "Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu" yayımlanıyor. Bu çalışmanın temel amacı, belirlenen kriterlere göre üniversitelerin gelişimini izlemek ve değerlendirmek, üniversitelerdeki tüm çalışmaları takip etmek olarak belirtiliyor.