Türkiye’den Üretim ve İhracata Dev Hamle

81 İlde 324 Yenilikçi Yatırıma Büyük Destek!

Türkiye, tarihinin en büyük yerel kalkınma hamlelerinden birine "Doğudan Batıya Kuzeyden Güneye Topyekûn Kalkınma" projesiyle start verdi. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hayata geçirilen bu proje ile 81 ilin her birinde 4 başlık altında toplam 324 yenilikçi yatırım desteklenecek. Türkiye genelinde 26 Kalkınma Ajansı aracılığıyla yürütülecek projelere başvurular, Kalkınma Ajansları çağrıya çıktıktan sonra başlayacak.

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nca desteklenecek yeni yatırımlarla ilgili tebliğ, 9 Temmuz 2025 tarihli Resmî Gazete'de "Yerel Yatırım Konuları Listesi" başlığıyla yayımlandı.

"Üretimdeki Kan Kaybı Durdurulacak"

Bu hamleyi heyecanla karşıladıklarını dile getiren Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, Türkiye'nin en güçlü kaslarından birinin üretim olduğunu ve Türk ekonomisinde son 3 yılda alınan yanlış kararlar nedeniyle üretim gücünü kaybetme noktasına gelindiğini belirtti. Eskinazi, "Doğudan Batıya Kuzeyden Güneye Topyekûn Kalkınma" hamlesiyle üretimdeki kan kaybının önüne geçilebileceğini vurguladı.

81 ilin her birinde kendi dinamiklerinin dikkate alınarak 324 yatırımın desteklenmesi kararının çok isabetli olduğuna dikkat çeken Eskinazi, "Bu sayede bölgeler arasında gelişmişlik farklarının azaltılması mümkün olurken, bölgelerimizin rekabet güçleri artırılacak. İşimiz Üretim, Gücümüz İhracat mottosuyla desteklenen sektörlerde üretim yaparak ihracatımızı artıracağız" değerlendirmesinde bulundu.

Hedef: Ortalama İhraç Fiyatını 3 Dolara Çıkarmak

Türkiye'nin günümüzde 1,55 dolar olan ortalama ihraç fiyatının bu tür hamlelerle 3 dolara ulaştırılabileceğini dile getiren Eskinazi, "Türkiye'nin ihracat deseninde orta-düşük ve düşük teknolojili ürünleri ağırlıkta. Türkiye'de son yıllarda yüksek enflasyonu aşağı çekmek için uygulanan yüksek faiz-düşük kur politikası emek yoğun sektörlerin ihracat kabiliyetini çok düşürdü. Türkiye, dünya genelinde pahalı ülke konumuna düştü. Türkiye'nin ihracat desenini yüksek ve orta-yüksek teknoloji ürünlerinin yoğun temsil edildiği bir konuma yönlendirdiği takdirde bu ekonomik krizden daha az yarayla kurtulur. O nedenle 'Doğudan Batıya Kuzeyden Güneye Topyekûn Kalkınma' hamlesini çok doğru bir adım olarak görüyoruz" ifadelerini kullandı.

Yerel Kalkınma İçin Az Gelişmiş İlçelere Öncelik Vurgusu

Türkiye'de 81 ilde 324 sürdürülebilirlik eksenli yenilikçi yatırımın destek kapsamına alınmasını önemli bulan Eskinazi, "Yatırımlarda yerel kalkınmayı daha güçlü hale getirmek için yatırımların az gelişmiş ilçelere öncelik verilmesi daha anlamlı olacaktır. Ege Bölgesi Türkiye'nin gıda ambarı konumunda. Tarımsal üretimde yüzde 30-35 arasında gıda kayıpları yaşanıyor. Bu kayıpların önüne geçmek için soğuk hava tesisleri ve gıda ürünlerinin frigofirik araçlarla nakliyesi için araç ve ekipman desteği de bu destek paketinde yer almalıydı" diyerek sözlerini noktaladı.

Ege Bölgesi'nde Desteklenecek Bazı Yatırım Başlıkları

Bakanlık tarafından desteklenecek yatırım başlıklarından bazıları Ege Bölgesi özelinde de açıklandı:

• İzmir: Rulman üretimi, deniz üstü rüzgâr türbini platformu üretim tesisleri, sürdürülebilirlik havacılık yakıtı (SAF) için bitkisel atık yağdan hammadde üretimi ve tarımsal atıklardan selüloz üretim tesisi.

• Manisa: Elektronik kart/modülleri vb. üretimi, modern jeotermal sera kurulumu, jeodry yöntemiyle kurutulmuş meyve sebze üretimi ve paketleme entegre tesisi (asgari 20 dönüm), teknolojik tarım makineleri üretimi, zeytin atıklarından katma değerli ürün üretimi.

• Denizli: Ulaşım araçları aksam ve parçalarında kullanılan teknik tekstil ürünleri üretimi, termoregülasyon battaniye ve teknik kumaş üretimi, iş güvenliği amaçlı ayakkabı ve savunma sanayiinde kullanılan bot üretimi, katma değerli yüksek tıbbi ve aromatik bitkisel ürünler üretimi.

• Balıkesir: S cam elyaf üretimi, mermer atıkları mikronize öğütme tesisi, yeşil hidrojen üretimi ve asgari 2500 küçükbaş kapasiteli entegre süt üretimi ve işleme tesisi.

• Aydın: Tarımsal yan ürün ve atıklardan katma değeri yüksek tıbbi ve aromatik bitkisel ürünler üretimi, sağlıklı atıştırmalıklar üretimi, incir konsantresi ve yüksek katma değerli gıda ürünleri üretimi ve hassas/akıllı tarım makineleri üretimi.

• Muğla: Hibrit, elektrikli ve güneş enerjisi destekli çevre dostu deniz araçları üretimi, fitokimyasal bileşen üretimi, mermer atıklarından mikronize kalsit üretimi tesisi, doğal kompoze taş entegre üretimi tesisi.

• Uşak: Medikal tekstil ürünleri üretimi, teknik ve endüstriyel keçe ve keçe malzemeleri imalatı, tekstil kimyasalları üretimi ve tekstil makineleri imalatı.

• Afyonkarahisar: Gıda kıvam artırıcıları/Bitkisel içerikli gıda takviye ürünleri üretimi, yüksek ekonomik değere sahip endüstriyel süt ürünleri üretimi, mermer atıklarından yapı malzemeleri üretimi ve jeotermal kaynaklar ile su ürünleri yetiştiriciliği.

• Kütahya: Teknik seramik ürünleri üretim tesisi, grafit zenginleştirme tesisi, endüstriyel akü üretim tesisi ve bakır filmaşin üretim tesisi.

Projenin Hedefleri ve Destek Detayları

Sanayi ve Ticaret Bakanı Mehmet Fatih Kaçır, "Doğudan Batıya Kuzeyden Güneye Topyekûn Kalkınma" hamlesinin hedeflerini şöyle özetledi:

• İllerin sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyesinin yükseltilmesi

• Coğrafi potansiyellerin ve atıl kaynakların değerlendirilmesi

• Yerel ihtiyaçların karşılanması

• Bölgede üretimi olmayan, başarı olasılığı yüksek sektörlerin geliştirilmesi

• Mevcut sektörlerin ileri-geri bağlantılarının desteklenmesi ve kümelenmelerinin oluşturulması

• Yerel istihdamın artırılması

Destek başlıkları ise şunları içeriyor:

• Destek Tutarı: Yatırım tutarının yüzde 15'i ve 240 milyon TL'ye kadar nakdi destek ya da yatırım tutarının yüzde 20'si ve 240 milyon TL kadar faiz/kar payı desteği.

• Vergi İndirimi: Yüzde 50 yatırıma katkı oranı.

• KDV İstisnası.

• Yatırım Yeri Tahsisi.

• Gümrük Vergisi Muafiyeti.

• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği: (6. Bölgede 12 yıl, diğer bölgelerde 8 yıl).

• Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği: (6. Bölge illerinde).