Dünyanın Gözü Eskişehir'de
Eskişehir, Seyitgazi ilçesine bağlı Yenikent Mahallesi'nde yürütülen Küllüoba kazı çalışmalarında yapılan müthiş bir keşifle dünya gündemine oturdu: yaklaşık 5 bin yıllık olduğu belirlenen mayalı ve pişirilmiş tam bir ekmek bulundu! Bu heyecan verici buluş, Anadolu'daki ilk şehirleşme yapılarını ve kadim medeniyetlerin beslenme kültürünü aydınlatıyor.
Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Türkteki başkanlığında 1996 yılından bu yana devam eden Küllüoba kazılarında, İlk Tunç Çağı'na ait kültürel objelerin yanı sıra hayvan kemikleri, M.Ö. 3 bin yılına uzanan taş sanduka ve çömlek mezarlar da ortaya çıkarılmıştı. Geçtiğimiz yıl bulunan ve radyokarbon analizleriyle günümüzden 5 bin yıl öncesine, yani Erken Tunç Çağı I döneminin erken evresine tarihlendiği kesinleşen bu ekmek, arkeoloji dünyasında büyük yankı uyandırdı.
Prof. Dr. Murat Türkteki, bulunan mayalanmış ve pişirilmiş tam ekmeğin ilk örneği olduğunu vurguladı. Türkteki, "Kazılarda nadiren bulunan bir ekmekle karşılaştık ve bu ekmek üzerinde çalışmalarımıza devam ettik, kapı eşik kısmına çok yakın bir yere konmuş. Ekmeğin görüntüsü 2,5 santimetre kalınlığında, 12 santimetre genişliğinde ve tüm halde bulunmuş yani formunu bildiğimiz mayalanmış, pişirilmiş ilk örnektir. Bunun başka bir örneği yok. Çatalhöyük’te de sevgili meslektaşım Halime Türkcan hocamız da milattan önce 6500 yılına tarihlenen bir örnek bulmuştu. Bu da oldukça önemli bir bulgu ama pişirilmemiş bir örnekti. Dolayısıyla bu pişirildikten sonra buraya özellikle koyulmuş” dedi.
5000 Yıllık Ekmeğin Günümüze Yolculuğu: Halk Ekmek Büfelerinde Satışa Sunulacak
Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Ayşe Ünlüce, bu tarihi ekmeğin keşfinden duyduğu heyecanı dile getirerek önemli bir açıklama yaptı. Ünlüce, 2024 yılında Küllüoba'da bulunan pişirilmiş ilk ekmek örneği olmasının Eskişehir için büyük bir gurur kaynağı olduğunu belirtti. Ünlüce, "Ekmek bizim kadim tarihimizde bize eşlik eden en önemli yol arkadaşlarımızdan bir tanesidir. Biz ekmeği yerde görünce alır, öper, korunaklı bir yere koyarız. Hayat mücadelemizden bahsederken, ‘ekmek kavgamız’ deriz. Kendi inançlarımızdan bahsederken, ‘ekmek mücadelemiz’ deriz ve bu ekmeği 5 bin yıldır saklayan bu topraklar geçen sene bize hediye etti" ifadelerini kullandı.
Başkan Ünlüce, bu mirasın korunması ve gelecek nesillere aktarılması için atılacak adımları da duyurdu: 5 bin yıl öncesine tarihlenen ekmek mayasının laboratuvar ortamında incelenerek, kullanılan malzemelerin listeleneceğini ve o dönemde yapılan ekmeğin aynısının Halk Ekmek büfelerinde satışa sunulacağını açıkladı. Bu proje, tarihi bir lezzeti günümüzle buluşturacak ve Eskişehir'in kültürel mirasına somut bir katkı sağlayacak.
Eskişehir'de yaşanan bu arkeolojik keşif, şehrin tarihsel derinliğini ve kültürel zenginliğini bir kez daha gözler önüne sererken, aynı zamanda geçmişle gelecek arasında köprü kurma potansiyelini de ortaya koyuyor. |
