Her 10 gençten 4’ü siber zorbalığa uğruyor!

Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, özellikle gençler arasında giderek artan siber zorbalık tehlikesine dikkat çekerek, bu durumun küresel bir ruh sağlığı tehdidi olduğunu belirtti. Tarhan'a göre, her on gençten dördü (%40) siber zorbalığa maruz kalıyor.

Siber Zorbalık: Organize Bir Psikolojik Savaş Aracı

Prof. Dr. Tarhan, siber zorbalığın masum sosyal medya atışmalarının ötesine geçerek, kasıtlı ve organize bir "psikolojik savaş" aracına dönüştüğünü ifade etti.

• Zorbalığın Kriterleri: Bir eylemin zorbalık sayılabilmesi için sistematik, kasıtlı, tekrarlayıcı olması ve taraflar arasında güç dengesizliği bulunması gerektiğini belirtti.

• Organize Yapı: Siber zorbalığın artık bireysel eylemlerden çıkarak, hedef aldığı kişiyi itibarsızlaştırmak için "troll orduları" gibi organize faaliyetlere büründüğünü, bunun bir dezenformasyon projesi olabileceğini söyledi.

Gençler Üzerindeki Yıkıcı Etkiler ve Savunmasızlık

Siber zorbalık kurbanlarının oranının, akran zorbalığından daha yüksek olduğunu belirten Tarhan, bu durumun gençler üzerindeki yıkıcı etkilerini şöyle özetledi:

• Ruh Sağlığı Sorunları: Ergenlerde ciddi okul reddi, akademik başarıda düşüş, içe kapanma, depresyon ve kaygı bozukluklarına yol açar.

• Savunmasızlık: Özellikle "akademik zekâsı yüksek, sosyal ve duygusal becerileri zayıf" çocukların zorbalığa karşı daha savunmasız olduğunu belirtti.

Zorbalığın Kökleri ve Aile Tutumları

Prof. Dr. Tarhan, zorbalığın öğrenilen bir davranış olduğunu ve temelinin ailede atıldığını vurguladı:

• Evde Öğrenilen Şiddet: Evde şiddet ve "vurdum mu oturturum" kültürüyle büyüyen çocuklar, hak arama yöntemi olarak zorbalığı öğrenir.

• Yanlış Eleştiri: Çocuğun kişiliğini hedef alan ("Sen adam olmazsın") eleştirilerin özgüveni yok ettiğini ve çocuğu zorbalık kurbanı olmaya aday hale getirdiğini belirtti. Doğru eleştirinin sadece davranışı ve çabaları hedef alması gerektiğini söyledi.

• Sera Çiçeği Olmamalı: Ailelerin zorbalık karşısında panik hâline girmesinin yanlış olduğunu, asıl görevin çocukları fırtınalı hayata hazırlamak olduğunu ve onlara hata yapma hakkı verilmesi gerektiğini ifade etti.

Çözüm: İyilik Projeleri ve Yasal Düzenleme

Zorbalıkla mücadelenin sadece "kötülükle mücadele" üzerine odaklanmaması gerektiğini savunan Prof. Dr. Tarhan, çözüm önerilerini sıraladı:

1. İyiliği Yaygınlaştırma: Okullarda "Rastgele İyilik Projeleri"nin politika haline getirilmesi. "İyiliklerin yaygınlaştığı bir ortamda zorbalık barınamaz."

2. Diyalog Esastır: Aile içinde monolog yerine diyaloğun esas alınması ve gençlere "hayır deme becerileri" ile girişkenlik eğitimleri verilmesi.

3. Yasal Zorunluluk: Ulaştırma Bakanlığı'na acil çağrıda bulunarak, Avrupa'da olduğu gibi medya şirketlerine çocukları korumaya yönelik yasal zorunluluklar getirilmesi gerektiğini vurguladı.

4. Sorun Çocuklar Arasında Çözülmeli: Zorbalık vakalarında önceliğin, aileleri devreye sokmadan, rehber öğretmen eşliğinde iki çocuğun sorunu kendi aralarında çözmeyi öğrenmesi olması gerektiğini belirtti. Amacın, olaydan bir hayat dersi çıkarmak olduğunu söyledi.

5. Alternatif Ceza: Zorbalık yapan öğrenciye, empati kurmasını sağlamak amacıyla, yaşlı bakımevinde çalışma ve bunu raporlama gibi topluma hizmet cezaları verilebileceğini dile getirdi.